پدر و مادرانی كه با دلسوزی ساده اندیشانه، فرزند خود را به برپاداری نماز تشویق نمی كنند، خیانت بزرگی از جهت محروم نمودن كودك خویش از این نعمت بزرگ مرتكب می شوند. چرا كه به این ترتیب گویی به آلودگی كودك خویش، به انواع گناهان و انحرافات و بدبختی ها و بیماری های جسمی و روانی، رضایت داده اند و او را به خسارت سنگین در دنیا و آخرت محكوم نموده اند.

رب اجعلنی مقیم الصلوه و من ذریتی ربنا و تقبل دعاء

پروردگارا ! من و فرزندانم را از اقامه كنندگان نماز قرار ده و دعای مرا قبول فرما. (ابراهیم- 40)

عبارت مشهور"العلم فی الصغر، كالنقش فی الحجر"(دانش در كودكی، مانند نقش پایدار در سنگ است)، امروزه با پیشرفت دانش پزشكی و روان پزشكی و به خصوص با پیدایش روان كاوی توجیه كامل علمی پیدا كرده است.

روان شناسی مدرن، با تداعی از مكتب روان كاوی فروید و نظریات "ژان پیاژه"، "جان باولف" و بسیاری از دانشمندان دیگر، به ما می گوید كه مهم ترین دوران زندگی بشر كه به وجود آورنده شخصیت نهایی او خواهد بود، دوران كودكی است. بر این اساس هر قدمی كه در جهت ایجاد سلامت روانی اطفال برداشته شود، به نوبه خود سبب ایجاد جامعه ای سالم و موفق خواهد شد.
اما بزرگ ترین موهبتی كه ممكن است در جهت ایجاد سلامت روانی نصیب یك طفل نورسیده گردد، پای گذاشتن او در خانواده ای مؤمن و نمازگزار است.
تعالیم آیین حیات بخش اسلام كه حتی كوچك ترین مسائل بشری را بدون پاسخ نگذاشته است، از همان بدو تولد نوزاد برای او برنامه ها و روش های متعددی دارد كه عمل به آنها ضامن سعادت و سلامت همیشگی انسان است.
از جمله در بعد سلامت روانی، آیین اسلام به والدین و به خصوص پدر، مؤكداً حكم كرده است كه مثلاً نام نیك بر بچه بگذارند و امروز علمای روان شناسی متفقاً به این نتیجه رسیده اند كه چگونه نام یك كودك در شكل گیری شخصیت او تأثیر گذار است و چگونه یك نام بد ممكن است،موجبات تحقیر كودك(مثلاً تمسخر او توسط همسالان) و در نتیجه تزلزل شخصیتش گردد.

در هر صورت كودكی كه در خانواده مؤمن و نمازگزار به دنیا می آید و زمزمه حیات بخش اذان و اقامه در گوش راست و چپش نخستین نغمه زندگی او می گردد، كودكی است كه گام در مسیری سعادت بخش گذاشته است.
تغذیه كودك تا دو سال به وسیله شیر مادر و بهره مندی كامل او از آغوش پر مهرش كه یك موهبت اسلامی است به او ایمنی محیر العقولی در مقابل بخش عظیمی از بیماری های روانی می بخشد، مثلاً احتمال اضطراب یا افسردگی كه بر اثر جدایی از مادر به وقوع می پیوندد، بسیار كم می شود. چرا كه امروزه روشن شده است اكثر كسانی كه به دام مهلك اعتیاد گرفتار می آیند كسانی هستند كه در كودكی، از شیر و آغوش مادران شان محروم بوده اند.

در هیچ جایی توصیه به غیر اول وقت نشده تا چه رسد به قضا نمودن، مگر از باب اضطرار كه آن هم فقط رفع تكلیف می‌كند و برابری با نماز در وقت را نخواهد داشت. البته اگر كسی از روی عمد نماز را به تأخیر بیندازد تا قضا شود، مورد مۆاخذه قرار خواهد گرفت.
 
سوال: آیا اگر در حین خواندن نماز وقت بگذرد و قضا شود نماز قضا محسوب می‌شود یا فقط كافی است هنگام نیت ،قضا نشده باشد؟

اگر مكلف در آخر وقت نماز؛ مشغول اقامه نماز شود؛ و وقت بگذرد، در صورتی نمازش اداء حساب می‌شود كه یك ركعت نماز در داخل وقت باشد و در صورت شك در این كه وقت لا اقل به مقدار یك ركعت باقى است یا خیر، نماز را به قصد ما فی الذمّه بخواند. (توضیح المسائل (محشى - امام خمینى)، ج‌1، ص 438‌)
سوال: چه آثار و بركاتی در نماز ادا و اول وقت وجود دارد كه در نماز قضا نیست؟

انسان مسلمان و متعبد به اوقات عبادت، بویژه نماز اهمیت می‌دهد؛ چرا كه نماز از مهم‌ترین عبادات است؛ مۆمن باید تلاش كند نماز را در وقت فضیلتش انجام دهد و در آن اوقات خود را به كارهای دیگری مشغول نكند؛ آن‌گونه ‌كه برای كسب مال و ثروت، تحصیل علم و دانش، و دیگر امور زندگی وقت خاصی قرار می‌دهد. انسان مۆمن اگر به دلایلی این عبادت مهم را به تأخیر اندازد، این عبادت دیگر آن نورانیت را نخواهد داشت، و اگر از تأخیرش از سر سهل انگاری باشد، در زمره كسانی است كه نماز را سبك می‌شمارند: «عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ، قَالَ: لَا تَتَهَاوَنْ‏ بِصَلَاتِكَ‏ فَإِنَّ النَّبِیَّ (صلی الله علیه و آله) قَالَ عِنْدَ مَوْتِهِ لَیْسَ مِنِّی مَنِ اسْتَخَفَّ بِصَلَاتِهِ... لَا یَرِدُ عَلَیَّ الْحَوْضَ لَا وَ اللَّهِ».[1] زراره از امام باقر (علیه السلام) نقل می‌‌كند كه رسول خدا (صلی الله علیه و آله) هنگام مرگ فرمود: كسی كه نماز را سبك شمارد از من نیست و در حوض كوثر بر من وارد نمی‌‌شود.[2]

در منابع حدیثی و روایی ما روایات فراوانی وجود دارد كه علاوه بر تأكید به خواندن نماز در وقت ادا، سفارش به اول وقت دارند، حتی تأخیر آن‌را - اگرچه قضا هم نشود - روا نمی‌‌دانند. این تأكید و سفارش بیانگر اهمیت این فریضه الهی است. برای نماز اول وقت آثار و بركاتی ذكر شده است كه این آثار را نمی‌توان در نماز آخر وقت و قضا یافت.